’Veel waardering, vriendschap én liefde van de lokale mensen’
“Mijn hart lag altijd al in Afrika”, vertelt Geertje. Hier op de foto met een foto die eerder werd gemaakt in Gambia. Foto: Lydia Notz.
Geertje Swinkels uit Best richtte twintig jaar geleden een verloskundigenpraktijk in Meerhoven op. Het grootste deel van de doelgroep is expat of internationaal. Om die reden heeft de hier geboden zorg een hoog cultuursensitief karakter. Via een folder van de Stichting Brufut Vooruit kwam Geertje in aanraking met Gambia. Hier werden bij het Health Center Brufut verloskundigen gezocht. Geertje vertrok in 2021 voor het eerst naar het Afrikaanse land. Sindsdien laat dit project haar niet meer los.
Door Lydia Notz
Als kind al had Geertje de wens om bij Artsen zonder Grenzen te werken. “Ik ga aan van het verbinden van mensen”, straalt Geertje. “Mijn oorspronkelijke wens is later veranderd in het helpen bij geboortes, het begin van het leven. Mijn hart lag altijd al in Afrika”.
Naast haar verloskundige praktijk in Meerhoven zet zij zich met hart en ziel in voor (verloskundige) hulp in Gambia. Geertje verbond zich aan de Stichting Brufut. “Mijn doel was niet om vanuit een helperssyndroom ontwikkelingshulp te gaan verrichten”, legt Geertje uit. “Het eerste jaar dat mijn toenmalige collega en ik naar Gambia vertrokken, wilden wij eerst de situatie ter plekke bekijken. Waar hebben collega-verloskundigen behoefte aan en waarmee zijn zij het meeste geholpen? De verloskundigen van het Health Center Brufut zijn goed opgeleid, maar zij moeten veel doen met weinig middelen. Aan de andere kant staan er dozen vol met ongebruikte apparatuur want het personeel is niet opgeleid en getraind in het gebruik ervan. In het eerste jaar hebben wij hen geholpen om orde te brengen in de kamers vol met spullen. Een gedoneerde kast werd zo ingericht dat in een spoedgeval relevante hulpmiddelen meteen gevonden en ingezet kunnen worden. Ook hebben wij in dat jaar een echoapparaat over laten komen en het personeel in het gebruik ervan getraind.”
Werken in een moeilijk land met lastige omstandigheden
Gambia is een moeilijk land. Vanuit het geloof is anticonceptie een minder geaccepteerd thema. Gezinnen met negen of tien kinderen zijn normaal, de kindersterfte is hoog en vrouwen hebben vaak te maken met complicaties rondom de zwangerschap of bevalling, zoals zwangerschapsvergiftiging en overmatig bloedverlies na de bevalling. In 2022 keek Geertje, samen met een huisarts, naar een manier om teamtrainingen gericht op scholing en het uitbreiden van de geboortezorg op te starten.
“In 2023 gaven wij een tweedaags teamtrainingsprogramma voor lokale verloskundigen. Met sponsorgeld zijn materialen aangeschaft waarmee diverse noodsituaties tijdens bevallingen kunnen worden nagebootst. De verloskundigen leren hier hoe je gestructureerd en effectief kunt handelen en communiceren tijdens moeilijke situaties. Wij trainen op de manier zoals we dit ook in Nederland doen, maar wel altijd gerelateerd aan de haalbaarheid en uitvoerbaarheid. Alle deelnemers, inclusief het ambulancepersoneel ontvangen na afloop een certificaat”.
Inmiddels heeft iedere verloskundige een eigen zelfgemaakte tas met voor een geboorte (en om deze in te begeleiden) noodzakelijke materialen zoals een bloeddrukmeter. “Wij sturen regelmatig dozen met (kinder)kleding en medicijnen op zoals paracetamol, maar ook medische goederen en kraampakketten”.
In het Health Center Brutus leerde Geertje ook twee werknemers kennen die lokaal een eigen project ontwikkelden. Met in Nederland ingezamelde en opgestuurde oude handdoeken, zelfgemaakte sjablonen en een aantal naaimachines coördineert Geertje hier ook de productie van maandverbanden. Deze worden lokaal genaaid en verkocht.
“Ik vind het mooi dat ik mensen kan begeleiden bij de totstandkoming van een nieuw leven, en helaas soms ook de dood. Mijn zingeving bestaat eruit de poortwachter van het leven te zijn. Je krijgt er zoveel waardering, vriendschap en liefde voor terug van de lokale mensen”.